Page 9 - SBiF_Seminarium1

SZKOŁA BANKOWOŚCI I FINANSÓW - SEMINARIUM I 9

1 Wprowadzenie

Z perspektywy 2017 r., możemy się pochwalić jednym z najbardziej bezpiecznych,
nowoczesnych systemów bankowych, docenianych nie tylko w Europie, ale na całym świecie.

Za najdobitniejszy tego przykład może posłużyć uniknięcie zapaści gospodarczej i kryzysu

w sferze finansów w Polsce po 2007 r. Bilans uzyskanych wyników przedstawia się
jednoznacznie pozytywnie, jednakże obok licznych sukcesów zdarzały się także porażki, jak

np. problem złych długów czy bankructwa banków. Celem niniejszego opracowania jest
pokazanie genezy, a następnie ewolucji polskiego sektora bankowego na tle uwarunkowań

1
społecznych, makroekonomicznych oraz politycznych okresu transformacji ustrojowej .

2 Przemiany gospodarcze i polityczne przełomu lat 80. i 90.

Realny socjalizm funkcjonujący w Polsce Ludowej różnił się poważnie od

komunistycznego, idealistycznego obrazu wyzwolenia się z dominacji rynku i pieniądza. Nie

udało się całkowicie usunąć znaczenia mechanizmów rynkowych. Już od lat 50. podjęto
próby reform gospodarczych. W szczególności zła i pogarszająca się sytuacja gospodarcza na

początku lat 80. zmusiła władze PRL do zmian, w tym obejmujących również system
bankowy. Dopiero jednak bardziej zdecydowane działania związane były z tzw. II etapem

2
reformy gospodarczej, rozpoczętym na przełomie 1986/87 r. W sektorze bankowym
pierwszą jaskółką potwierdzającą przyjęty kierunek było utworzenie w 1986 r. nowego Banku
Rozwoju Eksportu SA (obsługa zagranicznej działalności polskich przedsiębiorstw). Rok

później przywrócono Powszechną Kasę Oszczędności jako samodzielny bank, a w 1988 r.
zapadała decyzja o utworzeniu dziewięciu banków komercyjnych, wydzielając je ze struktury

NBP. W tym samym roku wydano zgodę na utworzenie pierwszego banku akcyjnego

z kapitałem prywatnym – Łódzkiego Banku Rozwoju SA. Powyższe posunięcia, wraz
z uchwaleniem w 1989 r. nowego Prawa bankowego, oznaczały głęboką reformę sektora

bankowego w Polsce, przywracającą typowy dla gospodarki rynkowej podział na bankowość
centralną i komercyjną.

1 Szersze przedstawienie prezentowanej tematyki, ze szczególnym uwzględnieniem roli kapitału zagranicznego,
znajduje się w publikacji L. Kurkliński, Kapitał zagraniczny a kulturowe uwarunkowania zarządzania bankami
w Polsce, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2016.
2 Zob. D.T. Grala, Reformy gospodarcze w PRL (1982-1989) Próba ratowania socjalizmu, Wydawnictwo Trio,
Warszawa 2005.