Page 10 - SBiF_Seminarium1

10 SZKOŁA BANKOWOŚCI I FINANSÓW - SEMINARIUM I

Równolegle przemiany dotyczyły również sfery politycznej. Dokonywały się one na
tle przeprowadzanej pierestrojki przez M. Gorbaczowa w ZSRR, zmian układu

geopolitycznego. W Polsce kulminacja przypadła na podpisanie w 1989 r. Porozumienia
Okrągłego Stołu, a następnie częściowo wolne wybory oraz powołanie pierwszego

niekomunistycznego rządu.

W 1989 r. nowy rząd stanął przed niebagatelnym wyzwaniem dokonania
przełomowych reform gospodarczych w Polsce. Zadania tego podjął się L. Balcerowicz.

Przyjęto pakiet kluczowych ustaw, mających na celu ustanowić dyscyplinę rynkową
i towarzyszące jej mechanizmy. Po pierwsze urynkowiono stopy procentowe, wywołując

szok, wynikający z drastycznego ich podniesienia. W ślad za tym gwałtownie podrożały
kredyty, ale także podniosło się oprocentowanie depozytów. Ustanowiono kotwicę w postaci

określonego na wysokim poziomie kursu walutowego. Był to początek mozolnej drogi

redukcji inflacji, która po latach doprowadziła do wyeliminowania tego zjawiska. Swoboda
zakładania nowych prywatnych banków zaowocowała znacznym przyrostem ich ilości, co

niestety w obliczu poważnych kłopotów części z nich rzutowało na postrzeganie całego
sektora. Z kolei postulat prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych odnosił się również do

banków. Otwarcie na zagraniczne inwestycje bezpośrednie wprowadzało kapitał zagraniczny
do sektora bankowego.

Na wyniki transformacji gospodarczej warto też spojrzeć pod kątem osiągniętego

przyrostu PKB. Dla Polski w latach 1990–2014 zwiększył się on ponad 135% (ceny stałe)
3
i był to największy wzrost ze wszystkich państw Europy Środkowej i Wschodniej .

3 Aspekt społeczny przemian gospodarczych

Dyskusja na temat oceny efektów programu transformowania polskiej gospodarki jest
4
nadal żywa i nie brakuje obok słów uznania, także głosów krytyki . Jak zawsze w takiej
sytuacji można wymienić pozytywne i negatywne aspekty tego procesu. Do pierwszej grupy
5
z reguły zalicza się (częściowo już wymienione) :

3 D. Leszczyński, Przeobrażenia gospodarcze w Polsce w latach 1989-2016, refleksje.edu.pl/wp-
content/uploads/2016/07/Dariusz-Leszczynski.pdf [4.02.2017].
4 Zob. M. Bałtowski, M. Miszewski, Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2006; L. Balcerowicz, Socjalizm. Kapitalizm. Transformacja. Szkice z przełomu epok, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1997; W. Wilczyński, Polski przełom ustrojowy 1989-2005. Ekonomia epoki
transformacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2005; E. Czarny (red.),
Gospodarka polska na przełomie wieków. Od A do Z, NBP, Warszawa 2005; G. Kołodko, Transformacja
polskiej gospodarki. Sukces czy porażka?, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1992 i inne.
5 M. Bałtowski, M. Miszewski, Transformacja…, op. cit., s. 193.