Page 11 - SBiF_Seminarium1
P. 11

SZKOŁA BANKOWOŚCI I FINANSÓW - SEMINARIUM I      11





 Równolegle przemiany dotyczyły również sfery politycznej. Dokonywały się one na     stosunkowo szybkie zrównoważenie rynków, w tym zwłaszcza dóbr konsumpcyjnych,
 tle przeprowadzanej  pierestrojki  przez  M.  Gorbaczowa  w  ZSRR,  zmian  układu     zahamowanie hiperinflacji i ustabilizowanie pieniądza,

 geopolitycznego.  W  Polsce  kulminacja  przypadła  na  podpisanie  w  1989 r.  Porozumienia     uwolnienie cen, co przyczyniło się do uzdrowienia stosunków pieniężnych wraz
 Okrągłego  Stołu,  a  następnie  częściowo  wolne  wybory  oraz  powołanie  pierwszego   z otwarciem gospodarki, racjonalizacji relacji ekonomicznych,

 niekomunistycznego rządu.    presję konkurencyjną na przedsiębiorstwa, skutkującą m. in. wzrostem eksportu,

 W 1989 r.  nowy  rząd  stanął  przed  niebagatelnym  wyzwaniem  dokonania     zrównoważenie budżetu.
 przełomowych  reform  gospodarczych  w  Polsce.  Zadania  tego  podjął  się  L. Balcerowicz.

 Przyjęto pakiet  kluczowych  ustaw,  mających  na  celu  ustanowić  dyscyplinę  rynkową   Natomiast skutki o negatywnym charakterze dotyczyły następujących zjawisk: 6
 i towarzyszące  jej  mechanizmy.  Po  pierwsze  urynkowiono  stopy  procentowe,  wywołując    przejściowy spadek poziomu produkcji i PKB,

 szok,  wynikający  z drastycznego ich podniesienia.  W  ślad  za  tym  gwałtownie  podrożały     destrukcji części potencjału gospodarczego i upadku produkcji w istotnych
 kredyty, ale także podniosło się oprocentowanie depozytów. Ustanowiono kotwicę w postaci   dziedzinach,

 określonego  na  wysokim  poziomie kursu walutowego. Był  to  początek  mozolnej  drogi     początkowe obniżenie się płac realnych i poziomu konsumpcji,
                                                                      7
 redukcji inflacji, która po latach doprowadziła do wyeliminowania tego zjawiska. Swoboda     znaczący wzrost w pełni ujawnionego bezrobocia .
 zakładania  nowych  prywatnych  banków  zaowocowała  znacznym  przyrostem  ich  ilości,  co
               Z  punktu  widzenia  społecznego  budowa podstaw kapitalizmu  opłacona  została  dość
 niestety  w  obliczu  poważnych  kłopotów  części  z  nich  rzutowało  na  postrzeganie  całego
               wysokimi kosztami.  Związane  one  były  z  niezadowoleniem  na  tle  rosnącego  bezrobocia
 sektora. Z kolei postulat prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych odnosił się również do
               i utraty  poczucia  bezpieczeństwa  ekonomicznego,  odchodzenia  od  państwa  opiekuńczego,
 banków. Otwarcie na zagraniczne inwestycje bezpośrednie wprowadzało kapitał zagraniczny
               postępującej  prywatyzacji,  nierzadko  nazywanej  „dziką”,  preferowania  kapitału
 do sektora bankowego.
               zagranicznego kosztem polskich przedsiębiorstw, stosunkowo licznych afer gospodarczych,
 Na  wyniki  transformacji  gospodarczej  warto  też  spojrzeć  pod  kątem  osiągniętego
               likwidacji PGR-ów,  wysokich  kosztów  zmian  oraz  przede  wszystkim  pogłębiających  się
 przyrostu PKB. Dla Polski w latach 1990–2014 zwiększył się on ponad 135% (ceny stałe)   nierówności społecznych.
 3
 i był to największy wzrost ze wszystkich państw Europy Środkowej i Wschodniej .
                      Początek  lat  90. przyniósł  raczej  niekorzystny  stosunek  społeczeństwa  do  banków.
               Ocena  usług  bankowych  była  nie  najwyższa.  Zwracano  uwagę  na  kolejki,  nieuprzejmą  i
 3  Aspekt społeczny przemian gospodarczych  niefachową  obsługę.  Od  strony  zaufania  ceniono  pod  tym  względem  najlepiej  banki

               państwowe  i  spółdzielcze.  Silnie  negatywne  odczucia  wywołały  poważne  kłopoty  nowych
 Dyskusja na temat oceny efektów programu transformowania polskiej gospodarki jest   banków prywatnych. Generalnie korzystano z usług finansowych w stopniu ograniczonym,
 4
 nadal żywa i nie brakuje obok słów uznania, także głosów krytyki . Jak zawsze w takiej  czego  przykład  stanowiła  dominacja  książeczek  oszczędnościowych  a  vista. Klientami
 sytuacji można wymienić pozytywne i negatywne aspekty tego procesu. Do pierwszej grupy   banków były głównie osoby o relatywnie wyższych dochodach, w średnim wieku, aktywne
 5
 z reguły zalicza się (częściowo już wymienione) :  zawodowo, z wyższym i średnim wykształceniem, właściciele prywatnych przedsiębiorstw,

               inteligencja, kadra kierownicza.
 3 D. Leszczyński, Przeobrażenia gospodarcze w Polsce w latach 1989-2016, refleksje.edu.pl/wp-
 content/uploads/2016/07/Dariusz-Leszczynski.pdf [4.02.2017].
 4 Zob. M. Bałtowski, M. Miszewski, Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN,
 Warszawa 2006; L. Balcerowicz, Socjalizm. Kapitalizm. Transformacja. Szkice z przełomu epok, Wydawnictwo
 Naukowe PWN, Warszawa 1997; W. Wilczyński, Polski przełom ustrojowy 1989-2005. Ekonomia epoki
 transformacji, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań 2005; E. Czarny (red.),
 Gospodarka polska na przełomie wieków. Od A do Z, NBP, Warszawa 2005; G. Kołodko, Transformacja   6  Ibidem, s. 194.
 polskiej gospodarki. Sukces czy porażka?, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1992 i inne.   7  M. Dahl, Wpływ transformacji ekonomicznej na sferę społeczną w Polsce po 1989 roku, „Myśl Ekonomiczna i
 5 M. Bałtowski, M. Miszewski, Transformacja…, op. cit., s. 193.  Polityczna” nr 2 (29) 2010, s. 32-33.
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16